woensdag 12 september 2012

De spanning van de spoel. De onderdraadspanning aanpassen.

Sla de cursief gedrukte tekst over als je meteen naar de onderdraadspanning wilt! ;)


Jullie moeten niet denken dat ik alles weet van naaimachines, want dat is absoluut niet het geval.

Ik heb als kind bij kennissen met een trapnaaimachine zonder draad door papier genaaid waarop een spiraal was getekend. Dan moest je tussen de lijntjes blijven.
Later mocht ik op een de Husqvarna van mijn moeder, een zwaar groen monster (die naaimachine dan). Mijn moeder had niet veel geduld en ik was niet zo handig, dus bij het vullen van het spoeltje vloog de klos garen door de lucht omdat ik die niet vast had gehouden. En altijd kwam er een klont garen aan het werk vast te zitten.
Ik probeerde een poppenbroekje te maken met 2 langwerpige lapjes, geen flauw benul van een patroon. Dat werd helemaal niets. Mijn moeder had alleen talent om gordijnen te naaien.

Op de middelbare school kregen we Textiel en naaide ik in de tweede klas onder begeleiding een rode zomerjurk. Met één steeds afglijdend schouderbandje ben ik die zomer doorgekomen, heel irritant.

Jaren later maakte ik met mijn eerste schoonmoeder mijn eerste trouwjurk, die goed lukte. 
En ik had een naaimachine voor een zoom in een broek of iets dergelijks en.... gordijnen. Gewone simpele hoor, geen tierelantijnen.

Mijn moeder had haar Husqvarna ingeruild voor een nieuwe zig-zag naaimachine, maar kon er niet mee overweg. Dus die kreeg ik toen ik hier kwam wonen. Ik moest alweer gordijnen naaien!  Inderdaad had die machine kuren, ze sloeg steken over. Op internet kon ik alleen vinden dat dat te verhelpen zou zijn door de naald niet helemaal naar boven te schuiven, maar een klein stukje lager vast te zetten. En dat hielp, de machine naaide keurig! Ik snapte niet hoe dat kwam, maar was blij dat er iets zelf aan te doen was. 

Nu weet ik dat dit een lapmiddeltje is, dat de timing van de machine niet in orde is. Ik zal daar nog eens op terug komen, maar eerst moet ik zelf met behulp van internet dat uitpluizen.

Zijn dan alle problemen met naaimachines zelf op te lossen?
Het hangt ervan af hoeveel tijd je wilt besteden aan je naaimachine.
De oude naaimachines, zonder electronica, zijn machines met een degelijke constuctie en overzichtelijk. De handleiding die erbij geleverd werd, is vaak alleen voor de gewone gebruikster (m/v) geschreven, die voor alle probleempjes naar de vakhandel ging.
Daar werd dan als service het probleem verholpen, of natuurlijk tegen betaling.
En dat kan ook nu nog! Breng je machine weg en als het goed is komt ze terug en naait weer met frisse moed, tot een volgend probleempje zich aandient. En dat is dan heel vervelend, als je net lekker opschoot met je quilt.
Maria Montessori zei al:"Leer mij het zelf te doen!" en daar had ze gelijk in. Wat je zelf kan doen, ga je doen en wat je echt niet kan, laat je doen! Dat zal voor iedereen anders zijn.

Op internet is van alles te vinden over naaimachines. Liefhebbers schrijven over de naaimachine die bij oma van zolder kwam, handelaren zetten machines te koop met kreten als 'vintage' en 'antiek' en hele organisaties zetten zich in voor behoud en restauratie van naaimachines, soms met de bedoeling eens stuk of 30 naaimachines naar een dorp in Afrika te zenden. Daar geven die machines een kans op werk en beter leven.
Dus als je zoekt kom je van alles tegen. En ik zoek graag en probeer iets uit.

Bijna een jaar geleden kocht ik mijn eerste FW en keek later eens naar de oude Singer naaimachine die al 30 jaar onder haar houten kap op zolder stond. Dat was het begin van deze nieuwe interesse Nu staan er 10 verschillende modellen hier en daar onder in een kast verstopt. In ieder geval schoongemaakt, geolied en gesmeerd, maar de electrische bedrading van de motor naar de machine moet bij een aantal nog vervangen worden en dat kan ik nog niet. Dat komt nog wel!
Maar ik ben dus nog niet zolang bezig en leer nog steeds!

Het is een uitdaging informatie te vinden die nodig is en het zelf eens toe te passen. En leuk om met foto's en filmpjes aan anderen te laten zien. Als iemand er iets aan heeft en ik mijn informatie geordend heb, is mijn doel bereikt.
Dus het kan zijn dat ik later nog eens terug kom op een bepaald onderwerp met een uitbreiding of toevoeging!

Het onderwerp van nu is de draadspanning. Heel belangrijk om een mooi stiksel te krijgen. De bovendraadspanning zou nu goed moeten zijn (zie één van de laatste blogjes). Maar als het resultaat nog niet naar je zin is, zou de veroorzaker van het probleem ook de onderdraadspanning kunnen zijn.

Vroeger werd altijd gezegd dat je niet aan de spanning van de onderdraad mocht komen. De reden daarvoor is dat de fabriek dat heeft ingesteld en dat dat eigenlijk altijd in orde is.

Maar...dat instellen is inmiddels 60 jaar terug. En wat is er in die jaren met je spoelhuis gebeurd?

Laten we even nagaan wat er mis kan zijn als je steekjes niet mooi zijn:

-je naait met een oude naald, neem na ieder project een nieuwe naald. Zo duur zijn ze nou ook niet.

-je naait met oud garen. Dat leuke garenklosje van je oma hoort in een vitrine-kastje thuis, neem glad nieuw garen. Neem voor boven- en onderdraad dezelfde kwaliteit.

-er zit teveel draad op de onderspoel, omdat je je hele project met één volle spoel zou willen doen. Zeker de FW heeft kleine spoeltjes. De spoel moet echter vrij kunnen bewegen.

-het begindraadje van je onderspoel is niet goed weggeknipt en verstoort de soepele beweging van de spoel in het spoelhuis. Knip na het opwinden van je spoeltje altijd het begin zoveel mogelijk weg.

-het veertje van het spoelhuis zit niet goed meer.

     Dat veertje heeft 2 schroefjes. Éen om het vast te houden en één om de draadspanning te regelen.

Misschien is door alle jaren dat wat los gaan zitten.

Zet het éne schroefje goed vast. Het andere stel je zo strak dat als je de draad vast houdt en de spoel in het spoelhuis aan de draad naar beneden laat hangen als een spinnetje, en je geeft een rukje aan de draad, dan mag het spoelhuis maximaal 10 cm naar beneden zakken.

De spanningsregelaar van de bovendraad staat op 4.
Naai weer twee gewone lapjes katoen op elkaar en kijk of de kruising van onder- en bovendraad in de twee lagen stof valt, je mag de kruising van de draden niet zien.
Op de tekening hieronder gaan ze weer uit van het aanpassen van de bovendraad, maar nu proberen we eens de onderdraadspanning aan te passen! Dus bij het middelste plaatje zetten we het schroefje van de onderdraadspanning iets strakker. En zien je steekjes eruit als het onderste plaatje, dan zet je het veertje van de onderdraad iets losser.
Blijf proberen! Steeds een stukje stikken, zo'n 20 cm.



Wat ook een mogelijkheid is bij oude naaimachines: er zit vuil of roest onder het veertje van het spoelhuis! Maak dan de schroefjes los, reinig de veer en het spoelhuis en zet het veetje weer op zijn plaats.

Ik kwam een hele goede tip tegen op internet: doe dit werk op een witte badhanddoek. Valt een schroefje naar beneden, dan springt het niet weg en is makkelijk te vinden.

(Doe vooral geen reparaties gezellig aan de tuintafel, ik kreeg laatst een hartverzakking toen een schroefje wegsprong..... gelukkig kon ik het tijdens de val met mijn ogen volgen, anders was de ramp niet te overzien geweest!!)

En een andere tip: als je het spoeltje wilt verwijderen uit het spoelhuis, knip eerst het loshangend draad af tot vlakbij het veertje. Zo voorkom je dat er een lang stuk draad langs het veertje van het spoelhuis wordt getrokken en daardoor de spanning van de veer mogelijk verandert. Of er veel vezels van het draad als stof onder je veertje blijven hangen.

Succes!